Piecza zastępcza jest sprawowana w formie:

1. rodzinnej;
2. instytucjonalnej.

Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje:

• na podstawie orzeczenia sądu;
• w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną;
• na wniosek rodziców, dziecka lub osoby trzeciej lub umieszcza się dziecko w trybie art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie;
• w przypadku pilnej konieczności, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka (o zawartej umowie starosta zawiadamia niezwłocznie sąd).